- МÆЙ
- I
Луна.IIИрон адæмон сфæлдыстады Мæйы тыххæй алыхуызон таурæгътæ ис. Йæ равзæрды тыххæй сæ иу цыбырæй у ахæм. Иу мадæн уыд авд фырты. Иу хатт лæппутæ ацыдысты хос кæрдынмæ. Уыцы афон мадæн райгуырд ссырджын чызг. Авдæны йæ бабаста, йæхæдæг бавдæлд хосдзæуттæн хæринаг кæнынмæ. Сихор сцæттæ ис æмæ мад йæхи рæвдз кæны уыгæрдæнмæ. Чызг уый куы базыдта, уæд мадæн йæхи йемæ бæхыл йæ фæсарц акæнын кодта. Æфсымæртæ сихор куы скодтой, уæд сæ хойы, бæхыл сахсæн авæр, зæгъгæ, арвыстой. Чызг ацыд, фæлæ нал æмæ нал здæхт. Уæд æм хистæр æфсымæр агурæг ацыд. Кæсы æмæ ссырджын чызг бæхы мард хæры, йе 'рдæг ын хæрд фæци. Лæппу æрбаздæхт æмæ дзуры йе 'фсымæртæм: «Хорзæй баззайут, мæнæн уемæ цæрæн нал ис». Лæппу цæуынтæ байдыдта æмæ иу мæсыгмæ бафтыд. Мæсыджы бады сауцæст, саудзыкку чызг, йæ буар та – миты хъæпæнау урс. Чызг бацин кодта лæппуйыл, æмæ иумæ цæрынтæ байдыдтой.Цыдысты афонтæ. Лæппу йе 'фсымæрты мысын райдыдта. Чызг æй бæргæ нæ уагъта, фæлæ иу бон йæ бинонты бæрæггæнæг ацыд. Æрцыд йæ хъæумæ. Кæсы æмæ хъæуы змæлæг нæй – ссырджын чызг сæ бахордта. Лæппу дæр ма дзы тых æмæ амæлттæй аирвæзт. Хо йæ фæсте расырдта æмæ йæ куы æрбацæйæййæфта, уæдмæ лæппуйы йæ мæсыгмæ бирæ на хъуыди. Йæ ус æм кæсы, æмæ мæсыгмæ куы æрбахæццæ, уæд æм йæ къух æрдардта, фæлæ уыцы сахат хо та æфсымæрæн йæ къахыл фæхæст. Афтæмæй йæ алчидæр йæхимæ ивазы арвæй зæххы астæу. Быцæу кæнынц хо æмæ ус. Хо зæгъы: «Уый ме 'фсымæр у æмæ мæн у!» Ус зæгъы: «Уый дæу уыд, цалынмæ демæ уыд, уæдмæ. Ныр та мæн у!» Бирæ быцæу фæкодтой, стæй бафидыдтой афтæ: мæйы дæргъы лæппу дыууæ къуырийы уыдзæн хойы, иннæ дыууæ къуырийы та – усы.Лæппу мæй фестад æмæ уæдæй фæстæмæ цæуы арвыл. Хойы къухы куы бахауы, уæд æй уый гыццылгай бахæры. Усмæ куы бафты, уæд та йæм уый базилы æмæ йæ тыхы бацæуы.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.